W ostatnich badaniach naukowych podjęto temat profilaktyki zakrzepicy żył głębokich (VTE) u pacjentów po urazach, a szczególną uwagę zwrócono na skuteczność enoksaparyny w porównaniu do dalteparyny stosowanej w ustalonej dawce. Badanie to dostarcza nowych, istotnych informacji na temat zastosowania enoksaparyny z kalibracją dawki według poziomu anty-Xa, co może mieć znaczenie w praktyce klinicznej.
Znaczenie problemu VTE w kontekście urazów
Zakrzepica żył głębokich oraz zatorowość płucna to poważne powikłania, które mogą wystąpić u pacjentów po urazach, zwłaszcza w pierwszych dniach po hospitalizacji. VTE jest uznawana za powikłanie, które można w dużej mierze zapobiegać, a jego występowanie może prowadzić do znacznych konsekwencji zdrowotnych, w tym do zwiększonej śmiertelności. Dlatego profilaktyka VTE jest kluczowym elementem opieki nad pacjentami w intensywnej terapii.
Metodologia badania
Badanie miało charakter obserwacyjny i objęło pacjentów hospitalizowanych w jednostce intensywnej terapii w Hamad Trauma Center w Katarze przez okres 12 miesięcy. Pacjenci byli podzieleni na dwie grupy: przed wdrożeniem nowego protokołu (pre-P) oraz po jego wprowadzeniu (post-P), gdzie zastosowano enoksaparynę w dawce 30 mg dwa razy dziennie z kalibracją na podstawie poziomu anty-Xa. Porównano wyniki dotyczące występowania VTE oraz krwawień w obu grupach.
Wyniki badania
W badaniu wzięło udział 655 pacjentów, a po zastosowaniu kryteriów wykluczenia do analizy włączono 305 pacjentów z grupy post-P oraz 350 pacjentów z grupy pre-P. Po wdrożeniu nowego protokołu zaobserwowano znaczący spadek częstości występowania VTE z 4% do 1,3% (OR 0,31; 95% CI 0,1–0,9, P = 0,03). Co więcej, nie stwierdzono wzrostu częstości krwawień po wprowadzeniu nowego protokołu, co sugeruje, że zmiana sposobu profilaktyki nie zwiększa ryzyka krwawień u pacjentów.
Analiza poziomów anty-Xa
W grupie post-P, 83% pacjentów miało zmierzone poziomy anty-Xa, z czego 40% miało wartości sugerujące niewystarczającą profilaktykę. Po dostosowaniu dawek enoksaparyny, 51% pacjentów osiągnęło pożądane poziomy anty-Xa, co podkreśla znaczenie monitorowania tych poziomów w kontekście skuteczności profilaktyki.
Dyskusja nad wynikami
Wyniki badania wskazują, że stosowanie enoksaparyny z kalibracją dawki na podstawie poziomu anty-Xa może być bardziej skuteczne w redukcji ryzyka VTE w porównaniu do ustalonej dawki dalteparyny. Choć niektóre analizy dotyczące DVT i PE nie wykazały statystycznie istotnych różnic, ogólny trend w kierunku poprawy jest wyraźny. Zastosowanie takiego podejścia może przyczynić się do lepszego zarządzania ryzykiem zakrzepicy u pacjentów w intensywnej terapii, zwłaszcza w kontekście urazów.
Znaczenie dla praktyki klinicznej
Badanie to podkreśla potrzebę wprowadzenia bardziej spersonalizowanych strategii profilaktycznych w opiece nad pacjentami po urazach. W kontekście rosnącej liczby pacjentów wymagających intensywnej terapii, dostosowanie dawek enoksaparyny w oparciu o poziomy anty-Xa może stać się nowym standardem w profilaktyce VTE.
Podsumowanie i wnioski
Podsumowując, przeprowadzone badanie wykazuje, że enoksaparyna stosowana z kalibracją dawki w oparciu o poziomy anty-Xa jest skuteczniejsza w redukcji ryzyka zakrzepicy żył głębokich u pacjentów po urazach w intensywnej terapii, bez zwiększenia ryzyka krwawień. W związku z tym, przyszłe badania powinny skupić się na dalszym potwierdzeniu tych wyników oraz na wprowadzeniu tego podejścia w praktyce klinicznej.
Bibliografia
Kloub Ahmad, Alaieb AbuBaker, Kanbar Ahad, Abumusa Suha, Alishaq Fajer, Hinawi Yazan, Khan Naushad Ahmad, Asim Mohammad, Abulkhair Tarik, El-Menyar Ayman, Al-Thani Hassan and Rizoli Sandro. Anti-xa guided enoxaparin thromboprophylaxis is associated with less thromboembolism than fixed dose dalteparin in trauma patients admitted to intensive care. European Journal of Trauma and Emergency Surgery 2025, 51(1), 587-91. DOI: https://doi.org/10.1007/s00068-025-02768-z.
